Thị trường bảo quản trái cây và rau quả trong một đến hai thập kỷ tới được dự đoán sẽ rất hấp dẫn. Theo các chuyên gia trong ngành, thị trường công nghệ bảo quản ở nước ta có giá trị lên tới 60 tỷ nhân dân tệ. Tuy nhiên, do tính chu kỳ sản xuất, vùng miền của nông sản và đặc tính dễ hỏng của trái cây và rau củ, cộng thêm sự đa dạng của môi trường lưu thông, vấn đề bảo quản nông sản vẫn là một thách thức lớn đối với chúng ta.
Trong nước, sản xuất trái cây và rau củ đã trở thành ngành cột trụ của nền kinh tế nông thôn. Ở các quốc gia phát triển như châu Âu và Mỹ, tỷ lệ tổn thất sau thu hoạch chỉ khoảng 1,7% đến 5%, trong khi ở nước ta, do ảnh hưởng của đóng gói, vận chuyển và lưu trữ, tỷ lệ tổn thất sau thu hoạch lên đến 20-30%. Đặc biệt sau khi nước ta gia nhập WTO, thuế quan giảm xuống, hàng hóa nông sản từ nước ngoài tràn vào thị trường, làm suy giảm khả năng cạnh tranh của sản phẩm nội địa. Giảm thiểu tổn thất và nâng cao giá trị gia tăng của nông sản đã trở thành nhiệm vụ cấp bách trong hiện đại hóa nông nghiệp. Theo số liệu thống kê, nếu mức độ tổn thất của nông sản giảm 3-5%, mỗi năm có thể giảm thiểu tổn thất khoảng 2 triệu tấn, và nếu giảm 15%, giá trị sản lượng có thể tăng thêm 12 tỷ nhân dân tệ. Là một quốc gia đông dân với nền nông nghiệp phát triển nhanh chóng, sản lượng rau xanh đạt 300 triệu tấn và trái cây 60 triệu tấn mỗi năm, nhưng do công nghệ bảo quản lạc hậu, hàng năm có khoảng 80 triệu tấn rau quả bị hư hỏng, gây thiệt hại gần 80 tỷ nhân dân tệ. Điều này đồng nghĩa với việc hơn 20% sản lượng rau và hoa quả biến mất trong quá trình lưu thông. Trong đó, đóng gói không phù hợp là một trong những nguyên nhân chính gây ra sự hư hỏng của nông sản. Theo thống kê, khả năng lưu trữ sau thu hoạch của các nước phát triển có thể chiếm tới 70-80% tổng sản lượng hàng hóa, trong khi ở nước ta chỉ khoảng 25%. Do đó, sự yếu kém trong khâu lưu thông và bảo quản đã trở thành yếu tố hạn chế sự phát triển của ngành nông nghiệp.
Các vấn đề chính trong việc bảo quản và vận chuyển sản phẩm trái cây và rau củ ở nước ta bao gồm: chuỗi lạnh chưa hoàn chỉnh, ví dụ như tại Nhật Bản, hơn 90% các loại rau đều được xử lý làm lạnh trước; trong khi ở nước ta, tỷ lệ sử dụng công nghệ làm lạnh chỉ đạt 5%. sv 88 Sản xuất nông sản phân tán, trật tự lưu thông và kinh doanh hỗn loạn khiến cho công nghệ bảo quản tiên tiến như làm lạnh và đóng gói khí quyển khó được áp dụng rộng rãi; công nghệ bảo quản phù hợp với cấu trúc kinh tế nông nghiệp trong nước còn thiếu; tốc độ thực tiễn hóa chậm.
Do đó, nghiên cứu và phát triển các công nghệ bảo quản mới phù hợp với mô hình sản xuất nông nghiệp trong nước và thúc đẩy công nghiệp hóa công nghệ bảo quản thực phẩm tươi sống là vô cùng quan trọng để nâng cao trình độ chung của ngành nông nghiệp và công nghiệp chế biến thực phẩm, giảm tỷ lệ tổn thất của nông sản, đảm bảo việc vận chuyển và bảo quản an toàn, và giúp nông sản từ một nơi sản xuất có thể tiêu thụ ở nhiều nơi khác nhau. sv 88
Để duy trì chất lượng và kéo dài thời gian bảo quản của nông sản sau thu hoạch, cần áp dụng các biện pháp sau: 1) Giảm hoạt động hô hấp để kéo dài thời gian bảo quản; 2) Giảm sự thoát hơi nước từ rau củ; 3) Kìm hãm quá trình chín và lão hóa sau thu hoạch; 4) Tăng cường khả năng kháng bệnh, sử dụng các phương pháp hiệu quả để kiểm soát sự xâm nhập của vi khuẩn gây bệnh vào nông sản.
Phương pháp bảo quản (hoặc giữ chất lượng) phổ biến hiện nay bao gồm: (1) Bảo quản bằng hóa chất; (2) Bảo quản đông lạnh; (3) Khử trùng chân không kết hợp nhiệt độ cao; (4) Khử trùng chân không và nạp nitơ; (5) Bảo quản bằng hệ thống khí điều hòa phức hợp; (6) Bảo quản sinh học tự nhiên; (7) Phương pháp bảo quản sử dụng công nghệ điện tử.
Có nhiều loại trái cây và rau củ khác nhau, với tốc độ hô hấp khác nhau, dẫn đến yêu cầu về tính năng thông khí của vật liệu đóng gói cũng rất đa dạng. Tỷ lệ giữa CO2 và O2 trong bao bì khí quyển phụ thuộc vào tỷ lệ thông khí của màng nhựa đối với CO2 và O2 (β = PCO2/PO2), vì vậy thông thường tỷ lệ β được dùng để biểu thị tính năng thông khí của màng. Hiện tại, các loại màng nhựa dùng để đóng gói nông sản thường có giá trị β tập trung trong khoảng hẹp từ 3 đến 6, không đáp ứng được yêu cầu của nhiều loại nông sản có tốc độ hô hấp khác nhau. Giải pháp để giải quyết mâu thuẫn này là sử dụng màng có nhiều lỗ nhỏ. Hiện nay, việc áp dụng màng có nhiều lỗ nhỏ đang trở thành xu hướng phát triển trong công nghệ bảo quản khí quyển cho nông sản, có tiềm năng phát triển to lớn trong lĩnh vực đóng gói bảo quản khí quyển. Màng Lend được ưu ái nhờ tính linh hoạt của các thông số lỗ micro, trở thành vật liệu lý tưởng cho việc đóng gói bảo quản nông sản tươi sống.
Những nghiên cứu thí nghiệm trong phòng thí nghiệm và kết quả nghiên cứu cho thấy rằng màng Lend. tu vi hang ngay 12 con giap Nó hoạt động bằng cách điều khiển hô hấp của nông sản thông qua các thông số của lỗ micro, điều tiết độ thông khí, độ thấm ẩm và ngăn ngừa vi sinh vật xâm nhập. Cơ chế bảo quản nông sản của màng Lend khác biệt so với các công nghệ bảo quản tự động bằng khí quyển khác, là một công nghệ bảo quản hoàn toàn vật lý mới. Kết quả thí nghiệm cho thấy hiệu quả bảo quản vượt trội hơn so với bảo quản lạnh, và đối với một số loại nông sản, nó có thể thay thế chuỗi lạnh, đồng thời phù hợp với cấu trúc kinh tế nông nghiệp trong nước.
